Karuta là một hình thức giải trí của các gia đình Nhật Bản trong những ngày lễ. Đây cũng là một trò chơi ngày càng phổ biến và được nhiều người trên thế giới yêu thích, phần lớn nhờ vào các bộ phim hoạt hình nổi tiếng hiện nay. Trong bài viết sau, chúng tôi sẽ chia sẻ tất tần tật về cách chơi bài Karuta cũng như thông tin liên quan đến Karuta để giúp bạn hiểu rõ hơn về trò chơi này!
Giới thiệu ngắn gọn về Karuta
Kyogi Karuta là một trò chơi bài truyền thống của Nhật Bản dành riêng cho phụ nữ. Bộ bài là tập hợp một trăm bài thơ tiêu biểu của một trăm nhà thơ khác nhau, được tuyển chọn kỹ lưỡng bởi cố thi sĩ nổi tiếng Fujiwara No Sadaie.
Bộ bài Karuta có hình chữ nhật, kích thước khoảng bằng lòng bàn tay, được làm từ nhiều loại chất liệu khác nhau. Ngoài những bài thơ được in, bộ bài còn được thiết kế với những hình vẽ tinh xảo, thấm đẫm sắc màu của xứ sở mặt trời mọc.
Mỗi bài thơ có hai dòng, dòng thứ nhất và dòng thứ hai, được in trên một tấm thẻ. Nhiệm vụ của người tham gia là nhặt tấm thẻ có dòng thơ tiếp theo sau khi người đọc kết thúc dòng thơ trước đó.
Bộ bài Karuta và cách chuẩn bị
Bộ bài
Bộ bài Uta-Garuta gồm hai loại lá bài:
- Yomifuda (bài đọc): 100 lá bài, mỗi lá in toàn bộ bài thơ waka. Những lá này được người đọc (gọi là “shiyomi”) sử dụng để đọc to trong trận đấu.
- Torifuda (bài lấy): 100 lá bài tương ứng, chỉ in nửa dưới của bài thơ (gồm 3 dòng cuối). Đây là các lá bài được đặt trên bàn chơi và người chơi sẽ cạnh tranh để lấy.
Chuẩn bị
- Số người chơi: Karuta thường được chơi giữa hai người, nhưng có thể chơi theo đội hoặc nhiều người trong các trận đấu thân thiện.
- Không gian chơi: Một khu vực phẳng, thường là tatami hoặc thảm, với diện tích đủ để đặt bài. Mỗi người chơi có một “lãnh thổ” (khu vực bài của mình).
- Người đọc (shiyomi): Một người không tham gia chơi sẽ đọc các bài thơ từ yomifuda. Trong các trận đấu chính thức, người đọc phải được đào tạo để đọc thơ theo nhịp điệu chuẩn.
- Sắp xếp bài: Mỗi người chơi nhận 25 lá torifuda (được chọn ngẫu nhiên từ 100 lá). Họ sắp xếp bài trong lãnh thổ của mình, thường thành 3 hàng, sao cho dễ nhìn và dễ lấy. Người chơi có 15 phút để ghi nhớ vị trí các lá bài.
Các bộ bài Karuta phổ biến hiện có trên thị trường
Karuta có nhiều biến thể khác nhau, trong đó có 3 loại bài phổ biến nhất, phù hợp với từng đối tượng. Cụ thể:
Uta Garuta
Đúng như tên gọi, bộ bài này được thiết kế như một bộ bài ngâm thơ. Các lá bài Uta garuta được in các bài thơ từ Hyakunin Isshu – “Thơ ca của một trăm trường phái”, được viết theo thể Tanka. Bộ bài được chia thành hai tập con: Yomifuda (bộ bài ngâm thơ), in toàn bộ bài thơ kèm hình ảnh và tên tác giả, và Torifuda (bộ bài chọn lọc), in những dòng cuối cùng của mỗi bài thơ. Mỗi tập con gồm 100 lá.
Khi Yomifuda đã ướt, người chơi phải nhanh chóng thu thập Torifuda tương ứng. Người chơi nào thu thập được nhiều Torifuda nhất sẽ thắng trò chơi.
Iroha Karuta
Nguồn tin từ nohu cho biết: Một loại bài tây từ thời Edo, thường được dùng cho trẻ em. Bộ bài chỉ gồm 96 lá, cũng được chia thành 2 phần, Yomifuda và Torifuda, mỗi phần có 48 lá. Các câu thơ trên bộ bài đều được viết bằng chữ Hiragana, bảng chữ cái cơ bản nhất trong tiếng Nhật, nhằm giúp trẻ em dễ nhớ hơn.
Hanafuda
Đây được coi là trò chơi bài phức tạp nhất trong bộ bài Karuta. Bộ bài gồm tổng cộng 48 lá, được chia thành 12 nhóm khác nhau đại diện cho 12 tháng trong năm và có 4 chất:
- Kasu: Nghĩa là rác, và là lá bài có điểm thấp nhất – 1 điểm. Lá bài Kasu thường được in hình một bông hoa đứng riêng lẻ. Mỗi tháng thường có 2 – 3 lá bài.
- Tanzaku: Trong tiếng Nhật, nó có nghĩa là một tờ giấy nhỏ, dài, trên đó viết những bài thơ hoặc điều ước. Tanzaku bao gồm tổng cộng 5 lá bài, được chia thành 2 loại: Akatan và Aotan. Mỗi lá bài có giá trị 5 điểm.
- Tane: Các lá bài Tane trong Hanafuda có giá trị 10 điểm và có hình động vật hoặc đồ vật tượng trưng cho văn hóa Nhật Bản. Có 9 lá bài Tane.
- Hikari: Đây là những lá bài có điểm cao nhất – 20 điểm và mỗi bộ bài sẽ bao gồm 5 lá bài Hikari.
Luật chơi bài Karuta chi tiết và đầy đủ
Những người quan tâm khuyến mãi nổ hũ chia sẻ: Kyogi Karuta thường được chơi theo thể thức 1 đấu 1. Để chuẩn bị cho ván đấu, mỗi người chơi sẽ chọn ngẫu nhiên 25 lá bài từ bộ bài 100 lá, úp xuống và xếp chúng thành 3 hàng ngẫu nhiên trên chiếu tatami theo vị trí được chỉ định.
Người chơi sẽ có 15 phút đầu tiên để ghi nhớ vị trí của các quân bài trên thảm, bao gồm cả sân nhà và sân đối phương. Sau đó, trò chơi bắt đầu.
Người đọc sẽ lần lượt đọc những câu thơ đầu tiên của bài thơ (không phải từ 100 lá bài trên thảm). Nhiệm vụ của người chơi là lắng nghe thật kỹ và nhanh chóng tìm ra lá bài chứa câu thơ tiếp theo sau câu thơ đã đọc trước đó của bài thơ. Nếu lá bài nằm trong sân nhà, người chơi sẽ bị trừ 1 lá bài, nếu nằm trong sân đối phương, người chơi phải đưa 1 lá bài từ sân nhà của mình để bù vào lá bài đó.
Trong suốt ván đấu, người chơi chỉ được phép dùng một tay để lấy bài. Việc dùng hai tay bị coi là phạm lỗi. Chạm vào lá bài ma được coi là phạm lỗi Otesuki. Lúc này, người chơi buộc phải lấy thêm một lá bài nữa từ đối thủ về sân nhà.
Ngoài ra còn có một số trường hợp được coi là lỗi Otesuki như sau:
- Người đọc đọc lá bài ma, nhưng người chơi chạm vào một lá bài khác.
- Một lá bài được đọc trên sân nhà, nhưng chạm vào bất kỳ lá bài nào trên sân đối phương hoặc ngược lại.
Mẹo để chơi Karuta tốt hơn
- Học bài thơ: Thuộc ít nhất các câu mở đầu của 100 bài thơ trong Hyakunin Isshu. Có thể dùng ứng dụng hoặc sách để học.
- Luyện phản xạ: Thực hành với bạn bè hoặc qua các ứng dụng mô phỏng Karuta.
- Tập trung cao độ: Tránh bị phân tâm bởi đối thủ hoặc môi trường xung quanh.
- Tư thế chuẩn bị: Ngồi ở tư thế sẵn sàng, tay đặt gần bài để phản ứng nhanh.
Karuta là một nét văn hóa truyền thống của Nhật Bản và cũng là một cách để thu hút du khách quốc tế. Trên đây chúng tôi đã cung cấp thông tin chi tiết về cách chơi bài Karuta, hy vọng bạn đã có thêm nhiều kiến thức bổ ích.
